Telefoonnet Voorburg | juni 1920

Zoals het krantenbericht laat zien werd Voorburg in Juni 1920 voortgestoten in de vaart der volkeren: vanaf 1 Juli 1920 kon je ook ’s avonds na 10 uur bellen met je vriendin of vriend of door haar / hem gebeld worden! In de woorden van Johan Cruiff: ‘elk voordeel heb zijn nadeel’.

Dat ’s nachts bellen ging overigens nog wel via een handmatig bediende telefooncentrale waar een behulpzame telefoniste (telefooncentrales werden gewoonlijk bemenst door jongedames) de verbinding tot stand bracht. Op de centrale werd door de telefoniste met behulp van een stekkersnoer contact gelegd tussen degene die belde met degene die gebeld werd. In Nederland  functioneerde dit handmatige systeem bij interlokaal bellen nog tot in de Jaren Vijftig van de vorige eeuw. Op het platteland van Australië waren dergelijke handmatig bediende centrales zelfs tot ver in de jaren Zeventig nog in gebruik. 

Het aantal telefoonabonnees in Voorburg was in 1920 nog niet zo groot. De ‘Naamlijst voor den Telefoondienst – Uitgaaf Januari 1920’ vermeldt alle bij het ‘Hoofdbestuur der Posterijen en Telegrafie’ geregistreerde Nederlandse telefoonnummers. Helaas staan de aansluitingen in Voorburg verstopt in de namenlijst van ’s Gravenhage en is het dus wat lastig om het preciese aantal Voorburgse abonnees te bepalen. Een vlugge scan laat echter zien dat ene Mevr. Westendorp telefoonnummer “ V 408 “ had, en de toenmalige burgemeester van Voorburg werd als volgt vermeld: “  V 378   Stern, Jhr. C. W., Burgemeester v. Voorburg, Oosteinde 221, Voorburg.”  In totaal zullen er dus rond de 500 abonnees geweest zijn. Kennelijk voldoende voor een eigen telefooncentrale waar vanaf 1 Juli 1920 ook ’s nachts een telefoniste aanwezig zou zijn.

’s Nachts kunnen bellen met een bekende was natuurlijk een mooie vooruitgang, maar toch wat andere koek dan de mogelijkheden die een moderne smartphone biedt. Met een smartphone kan je zonder tussenkomst van een telefoniste direct bellen met bijvoorbeeld een jarige achterneef in Nieuw Zeeland en ook de met diezelfde smartphone gemaakte foto’s van de laatste familiereunie aan hem toesturen. Op een moderne smartphone is de belfunctie zelfs een maar vrij ondergeschikt onderdeel van alle mogelijkheden die zo’n apparaat biedt. Met diezelfde smartphone kan je bijvoorbeeld ook in Wikipedia foto’s opzoeken die laten zien hoe een telefooncentrale er begin 20e eeuw eruit zag. Niet het soort vraag waar de telefoniste in 1920 je gemakkelijk bij kon helpen. Daarom hierbij ook een paar plaatjes die aangeven hoe een telefooncentrale van honderd jaar geleden eruit zag.

Bron foto:  https://nl.wikipedia.org/wiki/Telefooncentrale

Bron foto:  https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Telephone_operators#/media/File:Bell_telephone_magazine_(1922)_(14569507248).jpg